NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
219 - (784) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا ابن
علية. ح وحدثني
زهير بن حرب.
حدثنا
إسماعيل عن
عبدالعزيز بن
صهيب، عن أنس؛
قال:
دخل
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم المسجد.
وحبل ممدود
بين ساريتين.
فقال "ما
هذا؟" قالوا:
لزينب. تصلي.
فإذا كسلت أو
فترت أمسكت
به. فقال"
حلوه. ليصل
أحدكم نشاطه.
فإذا كسل أو
فتر قعد". وفي
حديث زهير
"فليقعد".
[ش
(نشاطه) أي مدة
نشاطه].
{219}
Bize, Ebû Bekr b. Ebî
Şeybe rivayet etti. (Dediki): Bize, İbni Uleyye rivayet etti. H.
Bana, Züheyr b. Harb
dahî rivayet etti, (Dediki): Bize, İsmail, Abdülazîz b. Suhayb'den, o da
Enes'den naklen rivayet etti. Enes şöyle demiş:
Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) mescide girdi, (mescidde) iki direk arasına bir ip
gerilmişdi.
«Bu ne?» diye sordu;
Ashâb :
— Zeyneb'indir! (burada)
namaz kılar; yorulduğu yahut gevşeklik hissettiği zaman buna tutunur., dediler.
Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellemj:
«Çözün onu!. Sizden
biriniz zinde olduğu müddetçe namazını kılsın! Yorulduğu veya gevşediği zaman
oturur...» buyurdu. Züheyr'iıı rivayetinde «Otursun!» kaydı vardır.
(784) وحدثناه
شيبان بن
فروخ. حدثنا
عبدالوارث عن
عبدالعزيز،
عن أنس، عن
النبي صلى
الله عليه وسلم،
مثله.
{….}
Bize, bu hadîsi Şeybân
b. Ferrûh dahî rivayet etti. (Dediki): Bize, Abdülvâris, Abdülâzız'den, o da
Enes'den, o da Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den naklen bu hadîsin mislini
rivayet etti.
İzah:
Bu hadîsi Buhârî
«Kitâbu't-Teheccûd» de; Nesâî ile İbni Mâce dahî «Kitâbu'a-SaIât» da tahrîc
etmişlerdir.
Buhârîdeki rivayetinde:
«Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) mescide girdi. Bir de baktı ki, iki direğin
arasına bir ip gerilmiş: Bu ip ne oluyor? dedi; Ashâb: Zeyneb'in ip'idir.
Gevşeklik geldiği zaman buna tutunur dediler. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem):
Hayır! Siz onu çözün!
Biriniz neşâtlı olduğu müddetçe namaz kılsın! gevşedi mi otursun! Buyurdu.»
denilmektedir.
İki direk arasına ip
gererek, namazda yorulduğu zaman ondan tutunarak kalkan kadın Ümmü'l-Mü'minîn
Zeyneb bint-i Cahş (Radiyallahû anha)'dır. Hatîb «Mübhemât» ında onu böyle
tefsir etmiş; Kirmânî dahî bu husûsda ona tabî olmuşdur.
İbni Ebî Şeybe gerek
«Müsned» inde gerekse «Kusanne» inde Zeyneb'i mücerred olarak rivayet etmiş;
kim olduğunu bildirmemişdir.
Ebû Dâvûd, bu hadîsi
iki tarîkden rivayet etmişdir. Bunların birinde yalnız Zeyneb ismi geçmiş;
diğerinde «Zeyneb yerine Hamne binti Cahş » denilmişdir. Hamne binti Cahş,
Ümmü'l-Mü'minîn Zeyneb binti Cahş'ın kız kardeşidir. İmam Ahmed b. Hanbel'in,
Hammâd tarîki ile Hz. Enes'den tahrîc ettiği rivâyetde dahî Zeyneb yerine Hamne
binti Cahş zikredilmişdir, Aynı hadîsin şâzz bir rivayetinde Zeyneb yerine
Meymûne binti Haris; denildiği görülmektedir. Bu ihtilâflara bakarak Hz. İmam
vak'anın müteaddid defalar cereyan etmiş olabileceğine işaretle: «Hâdisenin
müteaddid defalar vuku bulmuş olmasına bir mâni yokdur.» demişdir.